Жөтелге қарсы сироп ішкен 300 адам қайтыс болғаны рас па?

Желіде дереккөз ретінде ДДСҰ көрсетілген “Үш елде 300-ге жуық адам жөтелге қарсы сироптан қайтыс болды” деген ақпарат тарады (1, 2, 3, 4, 5).

Factcheck.kz мәліметтің қаншалықты шыдыққа жанасатынын тексерді.

Үкім: Шындық

24 қаңтарда ДДCҰ кейінгі төрт айда тіркелген балаларға арналған жөтелге қарсы шәрбатқа қатысты өлім жайында мәлімдеме жасады. Ұйым дерегінше, 2022 жылғы қазанда Гамбияда, қарашада Индонезияда және 2023 жылдың қаңтарында Өзбекстанда 300-ден астам адам заңсыз тасымалданған әрі бұзылған препараттан қайтыс болған. ДДСҰ мен аталған үш мемлекеттің ресми органдары жөтелге қарсы шәрбаттардан аса көп мөлшерде диэтиленгликоль мен этиленгликоль қосындысы табылғанын хабарлады. Олардан улану симптомына іштің ауыруы, құсу, диарея, зәр шығару қабілетсіздігі, бас ауруы, психикадағы өзгеріс және өлімге әкелетін бүйректің жедел жетіспеушілігі жатады.

Бұған дейін 11 қаңтарда ДДCҰ сапа стандарты мен техникалық шарттарға сай келмейтін “Ambronol” және “Doc-1 Max” шәрбатына қатысты ескерту жасады. Дәрі өндірушісі “Marion Biotech Pvt. Ltd” (Уттар-Прадеш, Үндістан) компаниясы өнімдердің қауіпсіздігі мен сапасына қатысты ДДСҰ-ға кепілдік бермеген.

Мемлекеттер не дейді?

Гамбия. 2022 жылы 5 қазанда ДДСҰ бас директоры бүйрек жетіспеушілігі себеп болған 66 баланың өлімі “Maiden Pharmaceuticals Ltd.” (Харьяна, Үндістан) фармацевтикалық фабрикасы өндірген дженерик шәрбаттармен байланысты болуы мүмкін екенін жазды. 12 қазанда Гамбия үкіметі тағы 4 баланың қайтыс болғанын жазып, барлығы 70 бала дженериктен өлгенін мәлімдеді

Индонезия. 2022 жылы 20 қазанда Индонезияның Азық-түлік және дәрі-дәрмектерді қадағалау агенттігі ел аумағында сапасы стандартқа сай келмейтін препараттарды анықтады. Олар: “Termorex”, “Flurin DMP”, “Unibebi Cough”, “Unibebi Demam Paracetamol”, “Paracetamol” және “Vipcol” шәрбаттары мен “Unibebi Demam Paracetamol”, “Paracetamol” тамшылары. 25 қазанда Адам дамуы және мәдениет жөніндегі үйлестіру министрі ластанған дәріні ішкен адамдар жедел бүйрек жеткіліксіздігіне шалдыққанын; жалпы 245 жағдайы тіркелгенін, оның ішінде 141 бала өлгенін мәлімдеді.

Өзбекстан. 2022 жылы 27 желтоқсанда Денсаулық сақтау министрлігі жедел респираторлық ауруға шалдыққан 21 баланың 18-і сапасыз “Doc-1 Max” шәрбатының салдарынан қайтыс болғанын растады. Министрліктің жазуынша, “ата-аналар дәріні рецептісіз сатып алған немесе дәріхана сатушысының ұсынысы бойынша дұрыс пайдаланбаған“. «Marion Biotech Pvt. Ltd» өнімдері 2012 жылы Өзбекстан нарығына шыққан. Қазір компания өнімдерін елде сатуға тыйым салынды.

Үндістан Денсаулық сақтау министрінің хабарлауынша, Өзбекстандағы инциденттен кейін үнді билігі “Marion Biotech Pvt. Ltd” компаниясының “Noida” бөлімшесіндегі дәрі өндірісін толығымен тоқтатқан.

Контекст

Қазақстанда дәрі нарығын бақылауға, жалған өнімнің айналысын болдырмауға ДСМ Медициналық және фармацевтикалық бақылау комитетіне қарасты «Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сараптау ұлттық орталығы» жауапты. Комитет жоғарыдағыдай жағдай тіркелсе, препараттың қолданылуын шектеп, сатылымы мен жарнамасын тоқтатады және медициналық қолдану жөніндегі нұсқаулыққа өзгерістер енгізеді. Айналымға шыққан препарат болса, оны кері қайтарып, препаратты елде өндіруге, таратуға және қолдануға тыйым салады.

Оқи отырыңыз:

Factcheck Academy 2021 түлегі.

Factcheck.kz