2020 жылдың 1 қыркүйегінде президент Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына жолдауын арнады. Жолдауда әлеуметтік және экономикалық маңызы бар тақырыптар айтылып, біраз мәселе көтерілді. Біз, былтырғыдай, жолдауға фактчек жасадық.
Біз жасөспірімдерге қатысты жасалған сексуалдық әрекеттер үшін қылмыстық жауапкершілікті айтарлықтай қатаңдаттық. Алайда, мәселе әлі де күрделі.
Қ. Тоқаев
Үкім: Шындық
2019 жылдың 30 желтоқсанында президент «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне қылмыстық, қылмыстық-процестік заңнаманы жетілдіру және жеке адам құқықтарының қорғалуын күшейту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңға қол қойды. Олардың қатарында сексуалдық зорлық-зомбылық пен зорлау да бар.
Енгізілген өзгерістерге сай, зорлау және зорлық-зомбылық жасау орташа ауыр қылмыстан ауыр қылмысқа ауыстырылды (Бұрынғы нұсқада 120-баптың 1-тармағы, 121-баптың 1-тармағы – 5 жылдан 8 жылға дейін. Осыған ұқсас жаза жас баланы өлтіру үшін де көзделген.).
“Жасөспірімдерді (балаларды) зорлау мен зорлық-зомбылық үшін 20 жылға дейін немесе өмір бойы бас бостандығынан айыру жазасы қарастырылған. Осыған ұқсас жаза жас баланы, жасөспірімді өлтіру үшін де көзделген”, – деді ҚР Бас прокуратурасының орынбасары Марат Ахметжанов.
Контекст
- Өткен жылғы жолдауында президент балаларға қарсы жасалған қылмыстарды қатаңдатуды тапсырған еді. Қазақстанда зорлау 2000 жылға дейін ауыр қылмыс болып саналған. Одан кейін парламент орташа ауыр қылмыс қатарына жатқызған. Бұл көптеген қылмыстың екі тараптың келісуімен аяқталуына және істі тоқтатуға орай тудырып отырды.
- Балаларды зорлаған жағдайда 2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап химиялық кастрация қолданылады. 2019 жылдың қыркүйегінлде елде 11 қылмыскерге химиялық кастрация жасалғаны белгілі болған.
