Иран АҚШ-тың B-2 ұшағын атып түсіргені шын ба?

2025 жылғы маусымда Иран мен Израиль арасындағы шиеленіске байланысты әлеуметтік желіде жалған ақпарат көбейіп кетті. Солардың бірі – Иранның америкалық B-2 бомбалаушы ұшағын атып түсіргені бейнеленген сурет. Бұл сурет TikTok пен X (бұрынғы Twitter) желілерінде кең тарады. Фотоны алғаш жариялаған аккаунттың жазбасы 886 мыңнан астам қаралым жинаған. Snopes ақпараттың рас-өтірігін тексерді.

Жазбада «Шұғыл: “журналист” Сулейман Ахмед Иран АҚШ-тың B-2 бомбалаушы ұшағын атып түсірді деп мәлімдеді» делінген. Алайда қолданушылардың көбі бұл суреттің жасанды интеллект көмегімен жасалғанын байқаған. Расымен де фото жалған.

Иран АҚШ-тың B-2 ұшағын атып түсіргені шын ба?
X желісінде тараған сурет

«Snopes» суреттің жалған екенін дәлелдейтін бірнеше айғақ тапты:

  1. Суреттегі ұшақ шынайы B-2 ұшағына қарағанда әлдеқайда кіші. B-2 — көлемді әрі күрделі әскери техника.
  2. Солдаттардың артындағы ту мен тақтайшаның астында көлеңке жоқ, ал тақтайша жерге мүлде тимей тұр. Бұл — ЖИ жасаған суреттерде жиі кездесетін қателік.
  3. Қираған ұшақтың қону шассиі ашық, ал бұл шынайы соққы алған жағдайда мүмкін емес. Егер Иран күштері мұндай әскери ұшақты расымен атып түсірсе, онда ұшақ шассиі қатты бүлінер еді.
  4. Суретті жүктеген адам кейін бір пікірге берген жауабында бұл фотоны «әзіл ретінде» жасағанын ашық айтқан. Басқа бір пікірде: «Кешіріңіздер, достар. Бірақ мен бұл жалған екенін нақтылап айтуым керек пе еді?» деп жазады.
  5. Hive деп аталатын арнайы бағдарлама бұл суреттің ЖИ көмегімен жасалған ықтималдығын 54,5% деп бағалады.

Осы деректерге сүйеніп, бұл фотоны ЖИ жасағанын, ал тараған ақпараттың жалған екенін сенімді түрде айтуға болады.

Журналист

Factcheck.kz