Желіде, түрлі блогта және БАҚ-та алкогольдің ботулотоксиннің әсерін басатыны (ботулизмге асқынатын дерттің ақыры өте қауіпті) немесе аурудың қоздырғышының өсуіне жол бермейтіні туралы мәліметтерді таба аласыз, осылайша адам ағзасын инфекциядан қорғайды деп жазылған.
Мысалы, украиналық TCH ресурсы бір жағдай туралы былай жазады: 2017 жылы бір дәрігер ботулизммен ауырған. Ол достарымен табиғат аясында демалып, кептірілген балық жеген еді. 5 сағаттан кейін ол өзін нашар сезініп, ауруханаға барды, кейін науқастың тыныс алуы қиындай бастаған.
Науқас комадан шығып, облыстық жұқпалы аурулар ауруханасына жеткізілді. Онымен бірге кептірілген балық жеген төрт досы да ауруханада болған, бірақ олардан ботулизмнің бірде-бір белгісі тіркелмеген. Олар дәрігерлерге бүкіл компанияның ішінде фельдшер көлік жүргізгендіктен ішімдік ішпеген жалғыз адам екенін мойындаған. «Бұрын бұл туралы айтуға болмайтын еді, бірақ шын мәнінде, алкоголь ботулотоксинге қарсы антидот болып шықты», – деп түсіндірді Сума облыстық жұқпалы аурулар ауруханасының бас дәрігері Игорь Сницарь.
TCH басылымынан
Тағы бір украиндық басылым «Пiвденна правда» 2016 жылы болған мынадай оқиғаны баяндайды. Қарт әйел және оның ұлы мен келіні жедел жәрдеммен облыстық жұқпалы аурулар ауруханасына жеткізілді. Қарт науқастың жағдайы ауыр болып, кейін ол қайтыс болды.
Қалай жұқтырған? Бұл демалыс күні әдеттегі отбасылық мереке болатын. Көңіл-күйіміз жақсы болғандықтан аздап шарап ішуді жөн көрдік. Дәрігерлердің айтуынша, жастардың алкоголь ішкені жақсы болған. Алкоголь токсиндерді өлтіреді және мұндай жағдайларда пайдалы. Бірақ Олегтің анасы Надежда Васильевна мүлдем ішпеген, қолдан сатып алынған бұқтырылған етті жеген. Дәл осы бұқтырылған тағам өлімге себеп болды.
«Пiвденна правда» басылымынан
Алкогольдің ботулизм қоздырғышын жоюы мүмкін екендігі туралы «Яндекс.Дзен» жазбасында өзін урологпын деп таныстырған Андрей Смерницкий де жазған. Ол «бір стақан шарап ауруға қарсы көмектеспейді, бірақ градусы күштірек сусын аурудың алдын алуы мүмкін» деп түсіндіреді.
Factcheck.kz редакциясы этил спиртінің шынымен осындай әсері бар-жоғын анықтауды жөн көрді.
Үкім: Дәлелденбеген
Зертханалық тәжірибелер көрсеткендей, этил спирті белгілі бір концентрациядан бастап, Clostridium botulinum бактерияларының өсуін тежей алады және ботулотоксинінің өндірісін басады. Дегенмен, алкоголь ботулизмге қарсы көмектеседі деп тура айту мүмкін емес. Біз адамдар туралы тікелей зерттеулерді таппадық, әртүрлі денсаулық сақтау ұйымдары алкогольді алдын алу әдісі ретінде атамайды. Сонымен қатар Америка Құрама Штаттарында қолдан ашытылған алкоголь сусындарынан ботулизмді жұқтыру жағдайлары белгілі.
Қауіпті ашымақ туралы толығырақ
Біз алкогольдің ботулотоксинге немесе ботулизмнің қоздырғышына әсері туралы ғылыми зерттеулерді табуды шештік.
Сонау 1982 жылы тышқандарға жүргізілген тәжірибенің нәтижесі Journal of Studies on Alcohol журналында жарияланды. Алкогольдің ботулизмге қарсы ықтимал қорғаныш әсері зерттелді. Ғалымдардың қорытындылары: 20% тең (немесе одан көп) концентрациядағы этанол ботулотоксиннің қасиеттерін өзгертіп, тышқандардың қорғаған. Бірақ, авторлардың пікірінше, алкогольдік коктейльдерді ішетін еріктілердің асқазанында алкогольдің мұндай концентрациясына қол жеткізу мүмкін емес еді.
2003 жылы Journal Food Protection этанолдың ботулизм қоздырғышы Clostridium botulinum бактериясы бар зертханалық «сорпаға» әсерін зерттеп, нәтижесін жариялаған. Ғалымдар этанол 1-4% концентрацияда бактериялардың өсуін бәсеңдетеді, бірақ нейротоксиндердің өндірісін тоқтатпады, ал 6% концентрацияда ол бактериялардың өсуін де, нейротоксиндердің өндірісін де толығымен басады деген қорытындыға келді.
2013 жылы АҚШ-тың Ауруларды бақылау және алдын алу орталығы (CDC) жариялаған Morbidity and Mortality Weekly Report-та қызықты жазба шықты. Онда америкалық тұтқындардың Америка түрмесінде қолдан жасалған «пруно» сусынымен улану жағдайлары туралы айтылды.
2012 жылғы 24-27 қарашасы аралығында Аризона денсаулық сақтау қызметтері департаментіне (ADHS) қатаң режимдегі А түрмесінің сегіз тұтқыны ботулизмге күдікпен жедел неврологиялық ауруды емдеу үшін ауруханаға жатқызылғаны туралы хабарланды… Барлығы сегіз пациент бұрын түрмеде ботулизмнің өршуімен байланысты болған заңсыз өндірілген алкогольдік сусын «пруно» тұтынғанын хабарлады. Бұл 2012 жылы А түрмесінде ботулизмнің екінші ошағы болды; тамызда төрт тұтқын пруно ішкеннен кейін ботулизм белгісімен ауруханаға түсті.
Morbidity and Mortality Weekly Report басылымы
Сондай-ақ, тұтқындардың сусын ішкеннен кейін ауруханаға түскен басқа да жағдай айтылады: 2004, 2005, 2011 жылдар.
Пруномен уланудың соңғы оқиғасы 2021 жылы Infectious Diseases: Epidemiology and Prevention журналындағы мақалада талқыланады, оны ғалымдар АҚШ түрмелеріндегі ботулизмнің жеңіл жағдайларын анықтауға арнады.
Пруно – ашытылған алкогольді сусын жасау үшін жемісті, жеміс шырынын немесе жеміс қабығын және нанды қолданатын классикалық түрмедегі қолдан жасалатын ішімдік.
Pruno, Ramen, and a Side of Hope: Stories of Surviving Wrongful Conviction, Cortney B. Lance и Nikki D. Pope кітабынан
Кейбір дереккөзде пруноның әсер ету күші 2-ден 14%-ке дейін (Banyan оңалту орталығының сайтынан) екені жазылған, бұл сусынның қолдан ашытылуымен түсіндіріледі.
Пруно арқылы ботулизмді жұқтыру қаупі соншалықты маңызды және жалпы қабылданған, CDC сайтында сусынға арналған жеке парақша бар.
Егер сіз пруно ашытсаңыз, өзіңізді және оны ішкен кез келген адамды ботулизм жұқтыру қаупіне ұшыратасыз. Сіздің сусыныңыздағы алкоголь токсинді жоймайды немесе пруноны зиянсыз етпейді. Прунодан ботулизммен ауырмайтыныңызға сенімді болудың жалғыз жолы – оны ішпеу.
CDC уеб-сайтынан
Бұл мәтіннен біз пруно улануының жоғары ықтималдығынан басқа, алкогольдің ботулизмге ықтимал әсері туралы ақпарат жеткілікті тұрақты екенін білеміз – кем дегенде белгілі бір контексте оны ресми түрде теріске шығару үшін.
Біз ботулизм туралы тапқан анықтамалық және оқу материалдарында алкоголь туралы ешбір сөзді кездестірмедік. CDC, ДДҰ, Ұлыбританияның ұлттық денсаулық сақтау қызметі (NHS), Джонс Хопкинс Денсаулық сақтау орталығы, Кливленд және Мейо клиникалары немесе Айова штатының университетінің азық-түлік қауіпсіздігі және қоғамдық денсаулық сақтау орталығының ақпараттық парағында айтылмаған.
Ботокстың әсері қандай?
Ботокс – ботулотоксинінен алынған дәрілік және косметикалық құрал. Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology (2019) журналында жарияланған басылымның кіріспесінде айтылғандай, Ботокс құрамында нейротоксиндердің 7 түрі бар, бірақ клиникалық түрде тек А және В токсиндері қолданылады.
Ботокс А медицина саласында дерматологияда және косметикалық мақсаттарда қолданылады. 2002 жылы Азық-түлік және дәрі-дәрмек басқармасы (FDA) оны глабеллярлық әжімдерді жою үшін косметика ретінде пайдалануды ұсынды.
Бұл жағдайда жалған ботоксты қолдану ботулизмге әкелуі мүмкін. 2024 жылғы мамырда CDC уеб-сайтында 9 штатта тіркелген жалған немесе дұрыс пайдаланылмаған ботокс реакцияларының 17 жағдайын тергеу туралы есеп жарияланды. 13 адам ауруханаға жатқызылды. Олардың алтауы ботулотоксині инъекция орнынан тыс таралуы мүмкін деп қорқып, антитоксин енгізді.
Процедураға дейін және одан кейін алкогольді ішпеу туралы ұсыныстарды ашық түрде табуға болады. Ұқсас кеңестер әртүрлі клиникалардың уеб-сайтында бар (мысал: мұнда және мына жерде); Стэнфорд университетінің медициналық орталығының сайтында да солай айтылған. Алайда, мұндай ескерту ботулотоксинін қолданумен тікелей байланысты емес.
Процедурадан кемінде жиырма төрт (24) сағат бұрын алкогольдік ішімдіктерден аулақ болыңыз. Алкоголь қанды сұйылтып, көгеру қаупін арттыруы мүмкін.
Stanford health Care нұсқаулығынан ақпарат
Бұл жарияланымдардың авторлары ботулинум токсинін этил спиртімен алдын алу туралы жазбағаны да қызық.
